Jak czytać oznaczenia i etykiety na opakowaniach płytek ceramicznych?

Na rynku dostępne są 3 gatunki płytek: I, II, oraz III. Płytki III gatunku są także określane jako PJ, czyli "poza jakością." Płytki pierwszego gatunku muszą spełniać normę  PN-EN 14411. Obowiązuje ona w całej Unii Europejskiej, aby ujednolicić rynek jakości produktów ceramicznych.

Czy drogie płytki są lepsze? Przyjęło się uważać, że droższe produkty są wyznacznikiem wyższej jakości. Wysoka cena za metr kwadratowy płytek nie jest jednak równoznaczna z gwarancją ich trwałości i odporności na trudy codziennego użytkowania. W przypadku ceramiki wpływ na jej cenę końcową może mieć wiele czynników. Modne wzory i kolory, w których najchętniej wykańczamy wnętrze, będą często droższe, ze względu na utrzymującą się popularność. Nowości i niespotykane do tej pory rozwiązania również będą utrzymywały wysoką poprzeczkę cenową. Idąc tym tropem, nawet jeśli wybierzemy tanie płytki, prawidłowo ułożone i odpowiednio konserwowane posłużą nam przez lata.

Ton płytek ceramicznych określany jest za pomocą cyfr lub liter. Każdy z producentów stosuje własny kod do oznaczenia produktów pochodzących z jednej partii kolorystycznej. Poszczególne płytki mogą jednak różnić się od siebie odcieniem. Oznaczenie odcienia jest niezwykle istotne w momencie, kiedy z jakiegoś powodu zabrakło nam płytek i musimy dokupić brakującą ilość później. Zachowanie opakowań z oznaczeniem partii produkcyjnej może pomóc w zlokalizowaniu właściwego koloru płytek, dzięki czemu zminimalizujemy różnice w odcieniach. Nieznaczne odstępstwa kolorystyczne mogą zdarzyć się również w obrębie tej samej partii produktu. Jest to spowodowane wypalaniem ceramiki w wysokiej temperaturze i dzieje się to samoistnie, nawet pomimo faktu, że za każdym razem płytki w procesie produkcji mieszane są według tej samej receptury. Dobrym pomysłem jest więc zakup nieco większej ilości płytek niż wynikająca z projektu. Zapas pomoże uzupełnić płytki uszkodzone podczas transportu, docinania, a także zniszczone podczas użytkowania łazienki w późniejszym okresie. Dzięki temu doklejane kafelki będą miały jednolite wymiary i identyczny odcień.  Unikniemy problemu z dostępnością nawet w przypadku płytek wycofanych już ze sprzedaży.

Kalibracja płytek ceramicznych, to inaczej rzeczywisty rozmiar płytek w opakowaniu. W każdej z partii możliwe są odstępstwa na plus bądź minus od podanego rozmiaru oczekiwanego, ale mieszczące się w granicach normy do 2 mm, lub do 0,5% długości boku. Producent informuje o możliwych różnicach wymiarów płytek, podając + (plus) lub – (minus) przy określonej wartości. Oznaczenie kalibracji częściej  znajdziemy na opakowaniu terakoty i płytek podłogowych, niż na płytkach ściennych. W przypadku płytek rektyfikowanych rzeczywiste różnice w kalibracji płytek będą mniejsze, niż w przypadku ceramiki nierektyfikowanej.

Kolejnym ważnym parametrem, na który musimy zwrócić uwagę, jest ścieralność płytek. Producenci określają ten parametr jako symbol „PEI”. Ścieralność jest kategoryzowana tylko dla płytek podłogowych. Na rynku mamy produkty w 5 klasach ścieralności, od I do V. Im liczba jest wyższa, tym oczywiście wyższa odporność na ścieranie. Płytki o symbolu „PEI IV” możemy zastosować na korytarz lub do często użytkowanej kuchni. W łazience z powodzeniem wystarczy parametr „PEI II”. Klasy III-IV to produkty nadające się do użytkowania we wnętrzach publicznych w holach i korytarzach, restauracjach i hotelowych łazienkach. Płytki podłogowe w klasie PEIV poradzą sobie w zatłoczonych galeriach handlowych lub urzędach.

• Klasa 0 – płytki nieodporne na ścieranie i zarysowania, przeznaczone wyłącznie na ściany pomieszczeń

• Klasy I i II - to płytki szkliwione, mało odporne na zarysowania i ścieranie, do stosowania w pomieszczeniach mieszkalnych i wnętrzach, w których chodzimy boso lub w kapciach, takich jak łazienki lub sypialnie. Nie powinny być stosowane w korytarzach, ani kuchniach oraz innych pomieszczeniach, gdzie mogą być narażone na większe zabrudzenia, kontakt z piaskiem oraz obuwiem z obcasami i twardą podeszwą.

• Klasa ścieralności III – mogą być stosowane w kuchniach i pomieszczeniach mieszkalnych poza strefą wejścia. Sprawdzą się w pomieszczeniach narażonych na niewielką ilość brudu i kontakt z obuwiem o normalnych podeszwach. 

• Klasa ścieralności IV – płytki podłogowe PEI IV można stosować w budynkach mieszkalnych bez ograniczeń, oraz w przestrzeniach przydomowych, na tarasie i balkonie. . Są stosunkowo bezpiecznym rozwiązaniem do wnętrz publicznych o niedużym natężeniu ruchu pieszego.

• Klasa ścieralności V – nie mają ograniczeń stosowania w domach oraz miejscach o dużym natężeniu ruchu pieszego, takich jak centra handlowe, publiczne strefy hoteli, posadzki w biurowcach i zakładach produkcji.

Płytki mrozoodporne nie tylko dobrze znoszą nie tylko ujemne temperatury które powodują skurcz płytek podczas zimy, ale także upały, czyli nagrzewanie i rozszerzanie cieplne materiału latem, oraz szok temperaturowy. Mrozoodporność pozwala wybrać i układać płytki na powierzchniach zewnętrznych. takich jak tarasy, balkony oraz schody zewnętrzne. Zastosowanie płytek nieodpornych na mróz będzie skutkowało zniszczeniem i odspajaniem płytek od powierzchni. Ryzykujemy odsłonięcie i uszkodzenie kolejnych warstw konstrkujcyjnych i izolacyjnych budynku.

To inaczej parametr określający pochłanianie wody przez płytki. Im bardziej porowaty materiał ceramiczny, tym większa nasiąkliwość płytki. Nasiąkliwość wodna płytek określana jest parametrem E i wyrażona w procentach. Dla płytek podłogowych wynosi ona 3 do 6%. Na rynku dostępne są jednak i takie, których nasiąkliwość wynosi mniej niż 0,5%. To zazwyczaj płytki gresowe, które możemy stosować nie tylko w przydomowych łazienkach, ale i przestrzeniach publicznych – łaźniach i basenach.

Jednymi z najbardziej nasiąkliwych płytek są płytki polerowane - proces polerowania podnosi porowatość materiału i sprawia, że płytki wchłaniają wodę i brud. Przez to szybko mogą tracić blask i estetyczny wygląd. Polerowane płytki podłogowe nie sprawdzają się więc w korytarzach i intensywnie użytkowanych kuchniach.

Właściwości antypoślizgowe

Stopień antypoślizgowości płytki oznacza się symbolem „R”. Ten parametr jest szczególnie istotny dla bezpieczeństwa użytkowania podłogi w przestrzeniach publicznych. Do domów i mieszkań wystarczą płytki w klasie R9 – to niezbędny parametr bezpieczeństwa podłogi, zwłaszcza w pomieszczeniach takich jak kuchnia czy łazienka. Również na schodach możemy wybrać płytki stopnicowe w klasie antypoślizgowej R9. Do garażu, pomieszczeń technicznych i sanitarnych warto wybrać klasę R10. Najwyższa klasa bezpieczeństwa antypoślizgowego R13 jest wymagana przy projektowaniu wnętrz użyteczności publicznych takich jak dworce kolejowe, pływalnie i szkoły.

Ze względu na możliwe różnice w grubościach i kalibracji płytek oraz tonalności, nie zaleca się samodzielnego łączenia płytek różnych producentów w obrębie jednej powierzchni. Nie zawsze możliwe będzie uzyskanie jednolitej, estetycznej powierzchni, z fugami o równej szerokości. Przygotowanie takiego projektu wymaga to sporej wiedzy projektowej i umiejętności, dlatego warto zwrócić się o pomoc do projektanta, a realizację powierzyć doświadczonemu wykonawcy. Przemyślane i starannie wykonane detale są niezwykle istotnym elementem dobrej realizacji, której na lata pozostaniemy zadowoleni.

Jeśli jednak zdecydujemy się połączyć inne kontrastowe materiały, takie jak np. dekoracyjne, nierektyfikowane kafle i gres, w celu ułatwienia układania można zastosować między nimi listwy dekoracyjne, lub różnice w rozmiarze wypełnić fugą o odpowiednio dobranej szerokości. Jeśli podobają nam się różne produkty różnych producentów, bezpieczniej zastosować je na osobnych powierzchniach, np. na różnych ścianach.