Sposób wykończenia elewacji domu i kolorystykę materiałów najlepiej wybierać jeszcze na etapie projektowania budynku. Architekt w przygotowanym projekcie domu wskazuje rodzaje, kolorystykę materiałów wykończeniowych. Specyfikacja techniczna pomoże uniknąć błędów, niewłaściwy dobór elewacji może spowodować kolejne problemy techniczne, takie jak znaczne straty cieplne, a nawet – pękanie ścian.

W Polsce najwięcej domów wykonuje się w technologii murowanej. Elewację domu murowanego najczęściej wykańczamy tynkiem, klinkierem, płytami betonowymi lub z naturalnego kamienia. Rzadziej spotkamy okładziny z tworzyw sztucznych i naturalne drewno. Elewację możemy wykończyć też płytkami elewacyjnymi. Gresy elewacyjne są odporne na uszkodzenia mechaniczne. Płytki możemy przykleić lub zamontować na specjalnym stelażu, w zależności od grubości i rozmiaru płytek oraz konstrukcji ściany zewnętrznej.

Modnym sposobem na wykończenie elewacji jest połączenie co najmniej dwóch rodzajów materiałów – świetnie łączą się ze sobą klasyczny tynk cienkowarstwowy i płytki klinkierowe, imitujące drewno oraz kamienie lub beton architektoniczny. Poznajmy zalety każdego z materiałów.

Klinkier – cegły i płytki klinkierowe to doskonały wybór na elewację. Występują w bogatej gamie wzorów, kolorów i struktur. Klinkier na elewacje pasuje zarówno do tradycyjnych budynków, jak i nowoczesnych, prostych brył. Płytki klinkierowe są odporne na uszkodzenia mechaniczne i lżejsze od cegieł, możemy je mocować na ociepleniu ściany dwuwarstwowej. Cegły klinkierowe  stosowane są jako osłona w konstrukcji ściany trójwarstwowej. Klinkier murujemy i spoinujemy specjalnie przeznaczonymi do tego celu zaprawami. Płytki montujemy na warstwie ocieplenia elastyczną, mrozoodporną zaprawą klejową.

Drewno na elewację – popularne są deski z drewna sosnowego, świerkowego, modrzewia lub wysokoodpornych gatunków egzotycznych. Deski elewacyjne, często nazywane szalówką, bywają profilowane, co pozwala je łączyć metodą pióro-wpust. Uzyskamy estetyczne powierzchnie, bez widocznych mocowań. Można je układać w pionie lub w poziomie. Elewacje drewniane zabezpieczamy impregnatem dekoracyjnym, lakierem lub lakierobejcą. Co kilka lat deski musimy odnawiać, aby zachować ich estetyczny wygląd.

Alternatywą dla tradycyjnego drewna są mrozoodporne płytki drewnopodobne. Jest to praktyczne, mniej wymagające rozwiązanie.  

Kamień elewacyjny musi być trwały, nisko nasiąkliwy i odporny na drastyczne wahania temperatury. Najczęściej stosowane są płyty z granitu, marmuru, sjenitu bądź piaskowca. Są ciężkie, dlatego często montuje się je na grubych ściankach osłonowych lub z dodatkową podkonstrukcją. Jeśli chcemy położyć kamienie na ociepleniu z wełny lub styropianu, potrzebujemy specjalnych uchwytów montażowych, przytwierdzonych bezpośrednio do ściany nośnej. Kamień mocujemy bezspoinowo, dlatego tworzy piękne, dekoracyjne powierzchnie.

Elewacje wykańczamy po skończeniu wszystkich prac mokrych we wnętrzach budynku, takich jak tynkowanie i wylewanie posadzek. Zewnętrznej strony budynek ociepla się i przygotowuje pod dalsze etapy prac. Najlepszy czas na wykonanie elewacji to wczesna jesień i późna wiosna, kiedy panują umiarkowane temperatury (ok. 20 °C). Najlepiej przeprowadzić prace wykończeniowe w maju lub we wrześniu. Wtedy rzadziej zdarzają się ulewne deszcze, które mogą elewację uszkodzić. Późną wiosną i wczesną jesienią optymalna wilgotność powietrza pozytywnie wpływa też na proces twardnienia zaprawy. W temperaturach powyżej 25°C tynki wysychają zbyt szybko, zanim dobrze zwiążą się z podłożem. To może wpływać negatywnie na ich trwałość i powodować odpadanie w późniejszym okresie użytkowania budynku.

Oprócz estetyki wybór koloru elewacji i dachu wpływa również na kwestie termiczne budynku: ciemna elewacja będzie pochłaniać więcej promieni słonecznych, co może prowadzić do intensywniejszego nagrzewania wnętrza w okresie letnim. Jasne elewacje odbijają promienie słoneczne, jednak z biegiem czasu mogą ulec nieestetycznym odbarwieniom spowodowanym pyłem i smogiem z powietrza.

Biała elewacja

Biel jest najbardziej uniwersalna i ponadczasowa. Białe elewacje dobrze wyglądają z różnymi odcieniami dachówek: czerwoną, brązową, jasnoszarą i grafitową. Optycznie powiększy niewielką bryłę i sprawi, że dom będzie wyglądał na bardziej okazały. Białe płytki elewacyjne pasują do domów w stylu klasycznych rezydencji i nowoczesnych, minimalistycznych budynków. Biały klinkier jest łatwy w utrzymaniu w czystości i nie rozwijają się na nieestetyczne porosty. Białe i jasne elewacje odbijają promienie słoneczne, dlatego są bardzo popularne w ciepłych klimatach. 

Beżowe i żółte elewacje

Ciepłe, beżowe i piaskowe odcienie doskonale sprawdzają się na elewacjach domów w stylu klasycznym, ale odważni mogą sięgnąć po zestawienie odcieni z szarościami na nowoczesnej bryle. Ciekawie wyglądają też elewacje miodowe i odcieniach słomkowych, z akcentami drewna oraz bieli. Kolorowe detale urozmaicą bryłę domu i wygląd elewacji. Nadadzą jej bardziej plastyczny charakter. Przykładowe elewacje domów jednorodzinnych z żółtą elewacją:

Elewacja grafitowa

Grafit i ciemne szarości prezentują się bardzo stylowo i nowocześnie. Intensywne kolory na elewacji pomagają zoptymalizować bilans ciepły domu - przyciągają promienie słoneczne, które dodatkowo dogrzewają budynek. Na ciemnej elewacji nie widać zabrudzeń, dlatego bardzo długo pozostają estetyczne. Grafitowe płytki elewacyjne doskonale wyglądają na prostych i nowoczesnych domach jednorodzinnych. Dobrze komponują się z równie ciemnymi dachówkami.

Elewacja z czerwonego klinkieru

Ceglane, czerwone odcienie kojarzą się ze starymi, zabytkowymi budynkami. Czerwona cegła na elewacji świetnie podkreśla klasyczne, dwuspadowe bryły, ale nie tylko — w odświeżonej wersji będzie dobrze wyglądała na ścianach nowoczesnej stodoły z dużymi przeszkleniami. Czerwienie i burgundy pięknie komponuje się z ciemną, grafitową dachówką. Pomarańczowy dach i klinkier na elewacji stworzy efekt klimatycznego domku na wsi. Elewacje domu z czerwonym klinkierem możemy uzupełnić też tynkiem lub panelami elewacyjnymi.